11. Sınıf Meb Tarih Sayfa 84-87 Cevapları
11. Sınıf Meb Yayınları Tarih 2. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Sayfa 84, 85, 86, 87 Soruları ve Cevaplarını yazımızın devamından okuyabilirsiniz.
2. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
A- Aşağıdaki ifadeleri birer cümleyle açıklayınız.
Hümanizm: XIV. yüzyılda Avrupa’da, ortaçağın skolastik düşünüşüne karşı doğan ve Eski Yunan ve Latin kültürünü en yüksek kültür örneği olarak gören ve onun yeniden canlandırılmasını amaçlayan felsefe, bilim ve sanat görüşü.
Mukataa: Osmanlı maliye tarihinin en önemli konularından biri, devlet harcamalarında finansman aracı olan mukataa kurumudur. Osmanlı maliyecileri, bu kurum aracılığıyla devletin nakit ihtiyacını karşılama, iç borçlanmayı sağlama ve özel sektörü finansman sürecine dahil etme amacını öngörmüşlerdir.
Ekber ve Erşed: Osmanlıda Veraset sisteminde yapılan bu değişiklikle hanedanın en büyük (ekber) ve en olgun (erşed) üyesi padişah olacaktı. Bu uygulamayla şehzadeler arasında taht kavgaları önlenmişti ancak şehzadeler ülke yönetiminde bilgi ve tecrübe kazanmamışlardı. Bilgi ve tecrübeden yoksun kalan şehzadeler, padişah olunca devlet adamları ve saray kadınlarının etkisi altında kalmışlardı.
Kâtip Çelebi: Kâtip Çelebi ya da Hacı Halife, tarih, coğrafya, bibliyografya ve biyografya ile ilgili çalışmalar yapmış Türk-Osmanlı bilim insanı ve aydınıdır.
B- Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Orta Çağ Avrupası’nda bilimin gelişmemesinin nedenleri nelerdir?
Cevap: Ortaçağ düşüncesinin belirgin özelliklerinden birisi, dinî öğretilere dayanan dinsel bakışın ön plana çıkmasıdır. Bilimsel düşünceden aydınlanmadan çok kilisenin kuralları dışına çıkılmamış teknolojik gelişme bilimden çok doğru kabul edilen yanlışlara inanılmıştır.
2. Ulus devletler, mali sorunlarını çözmek için hangi politikaya yönelmiştir?
Cevap: İnsanlık birçok sorunla karşı karşıya gelmektedir. Ulus devletler mali sorunlarını çözmek için ya halka koydukları vergileri arttırmış, ya da dışarıdan ve içeriden büyük borçlar almışlardır.
3. Avrupa’nın askerî gücünü yakalamak için Osmanlı Devleti’nin yapmış olduğu çalışmalar hangileridir?
Yeniçeri ocağı kaldırıldı.
a) Nizam-ı Cedid kuruldu.
b) Ordunun eğitim şekli değişti.
2. Ordu beş ordu şeklinde teşkilatlandırıldı.
3. Askerlik süresi beş yıl olarak belirlendi.
4. Askere alma işi kura ile yapılmaya başlandı.
4. Celâli İsyanlarının çıkmasında etkili olan nedenler nelerdir?
Cevap: Vergiler yüzünden borca giren köylüler, işledikleri toprakları sonunda tefecilere kaptırdılar. Osmanlı toprak düzeninin belkemiği olan tımar sistemi bozuldu. Büyük nüfus hareketleri ortaya çıktı ve kentlere büyük göçler oldu. Tarımsal üretim geriledi ve kıtlık tarım ürünleri fiyatlarının yükselmesine yol açtı. Bu gelişmeler sonrası halk ayaklandı.
5. Osmanlı Devleti’nde, Lâle Devri’nde gerçekleştirilen yenilikler nelerdir?
Cevap: Lale Devri’nde oldukça fazla yenilik yapılmıştır. Bunlardan en önemlisi ilk matbaanın kurulmasıdır. 1727 yılında İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından Avrupa’dan getirilmiştir. Bu matbaadan bir süreliğine dini kitap basılması yasaklanmıştır. Bunun yanı sıra, Avrupa’da olan gelişmeleri daha yakından incelemek ve gözlemek amacı ile Çelebi Mehmet Efendi Fransa’ya elçi olarak gönderilmiştir. Ayrıca bu dönemde mimar alanında da gelişmeler yaşanmıştır. Ahşaptan evler de yapılmıştır. 1728 yılında yapılan III. Ahmet Çeşmesi dönemin önemli yapılarındandır. 1720 yılında ilk itfaiye teşkilatı kurulmuştur. Bu teşkilatın adı “Tulumbacı Ocağı”dır. Yeniçeri Ocağı’na bağlı olarak kurulmuştur. Sağlık alanında da bu dönemde ilk çiçek aşısının yapıldığını söyleyebiliriz. Bunun dışında kağıt, cam, seramik vb. gibi fabrikalar kurulmuştur. Ayrıca birçok yeni kütüphane de açılmıştır. Bu dönemde tercüme heyetleri de kurulmuştur.
C- Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız
1. Ucuz iş gücü ve fazla üretim anlayışına sahip olan merkantalizmin temeli, ülkelerin güç ve zenginliklerinin sahip olduğu değerli madenlerle ölçülebileceği fikrine dayanır.
Buna göre merkantilizmle ilgili olarak;
I. zenginliğin kaynağı topraktır,
II. ihracat desteklenmiştir,
III. nüfus artırılmaya çalışılır durumlarından hangileri söylenemez?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
2. Aşağıdakilerden hangisi tımar sisteminin bozulmasının nedenlerinden biri değildir?
A) Uzun süren savaşların yaşanması
B) Nüfusun hızlı artması
C) Tımarların,sipahiler dışında kimselere verilmesi
D) Tımarların özel mülke dönüştürülmesinin önlenmesi
E) Enflasyon artışı ve paranın değer kaybetmesi
3. Osmanlı Devleti’nde belirli bir veraset sisteminin olmaması;
I. taht mücadelelerinin yaşanması,
II. rakip devletlerin Osmanlı için tehlike oluşturması,
III. uzun süren siyasi sıkıntıların ortaya çıkması
durumlarından hangilerine neden olmuştur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
4. Amerika’nın keşfi sonrası Avrupa’ya akan değerli madenler;
I. kıtalar arası ticaretin gelişmesi,
II. Osmanlı akçesinin değerinin artması,
III. Akdeniz ticaretinin öneminin azalması
durumlarından hangilerine neden olmuştur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
5. Aşağıdakilerden hangisi kapitülasyonların verilme nedenlerinden biri değildir?
A) OsmanlI’daki tüccarların, tekelci uygulamalarını önlemek
B) Dış ticaretten gümrük vergisi almak
C) Yabancı sermayenin OsmanlI’ya girişini kolaylaştırmak
D) Batı’da oluşacak Haçlı ittifak’ını engellemek
E) Ticareti Akdeniz’e çekmek
6. XVI. yüzyılın başlarına kadar Avrupa’da siyasi, sosyal ve ekonomik alanda en etkili kurumun kilise olmasında;
I. Batı Roma İmparatorluğu’nun çökmesi,
II. eğitim ve öğretimin kilisenin kontrolünde olması,
III. engizisyon mahkemelerinin varlığı durumlarından hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
7. Kâtip Çelebi, yaşının ilerlemiş olmasına rağmen, bilmediklerini merak duygusuyla öğrenmeye çalışmıştır. Katıldığı seferlerde bile ordunun konakladığı yerlerde kitapçıları dolaşmıştır.
Buna göre Kâtip Çelebi’yle ilgili;
I. gençliğinde daha fazla eser vermiştir,
II. öğrenmek için sürekli çaba sarf etmiştir,
III. İlmî gelişmelerden haberdar olmaya çalışmıştır
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
8. Avrupa’da bazı bilim insanlarının düşünceleri şu şekildedir:
• Ortaya attığı teorisiyle kilise tarafından dogma hâline getirilen Aristo ve Bat- lamyus’un öğretilerine karşı çıkmıştır.
• Aydınlanma döneminde yeni devlet şeklinin oluşmasına eserleriyle yardımcı olmuştur.
• Felsefesinde insanın aklını başkasının kılavuzluğuna bırakmaması gerektiği üzerinde durmuştur.
• insanların toplum içinde özgür ve eşit yaşamaları için bir sistem geliştirmiştir.
Bu düşünceler dikkate alındığında aşağıdaki bilim insanlarından hangisine değinilmemiştir?
A) Copemicus B) Machiavelli C) T. Moore D) E. Kant E) J.J. Rousseau
9. Yeni Çağ’da kilisenin kısıtlayıcı engellerinden kurtulmak isteyen ve böylece faaliyet alanlarını genişleterek yükselmeyi amaçlayan sınıftır.
Yukarıda ifade edilen sınıf hangisidir?
A) Burjuvazi B) Soylular C) Köylüler D) Serfler E) Ruhban sınıfı
10. Yeniçeri İsyanlarının sonucunda;
I. liyakatsiz kişilerin makamlara getirilmesi,
II. merkezî otoritenin sarsılması,
III. ıslahatların sonuçsuz kalması durumlarından hangileri ortaya çıkmıştır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Ç- Osmanlı Devleti’nin Gelir-Gider Durumu (XVI ve XVII. yüzyıllar)
Aşağıdaki soruları grafikten hareketle cevaplayınız.
1.1592-1598 yıllarında giderlerde artış görülmesinin (Grafik 2.3) sebepleri nelerdir?
2. XVII. yüzyılın ilk yarısında devlet birçok problem yaşarken devletin gelirlerinde belirgin bir artış görülmesinin sebepleri neler olabilir?
3. XVI. yüzyılda gelir ve giderlerin birbirine en yakın olduğu yıl aralığı hangisidir?
Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.
1. Batılı seyyahların Türklere karşı ne gibi ön yargıları olabilir?
2. Muhakeme ne demektir?
3. Montagu,Türk kadınıyla ilgili hangi bilgileri yazmıştır?
4. Mektuplar, Avrupa’da hangi alanlarda faydalı olmuştur?
Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.
1. İbrahim Müteferrika’nın matbaanın faydaları ile ilgili görüşleri nelerdir?
2. Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’nin büyükelçi olarak görevlendirilmesinin nedenleri nelerdir?
3. “Risale” ne demektir?
4. Sizce, matbaanın bilimin gelişmesine olan etkileri nelerdir?
5. Günümüzde matbaa fuarlarında hangi tür etkinlikler yapılabilir?
Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.
1. Copernicus’un en önemli özellikleri nelerdir?
2. Batlamyus’a ait olan Evren Modeli ile Copemicus Teorisi arasındaki farklılıklar nelerdir?
3. Copernicus’un teorisini ömrünün son yıllarında dile getirmesinin gerekçeleri nelerdir?
4. Hangi bilim insanıyla ilgili bir doodle yapmak isterdiniz? Neden?
5. Seçtiğiniz bilim insanıyla ilgili bir doodle hazırlayınız