9. Sınıf Meb Kimya Ders Kitabı 4. Ünite Maddenin Halleri Üniteyi Bitirirken Cevapları

9. Sınıf Meb Yayınları Kimya Ders Kitabı 4. Ünite Maddenin Halleri Üniteyi Bitirirken Cevapları

9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Meb Yayınları 4. Ünite Maddenin Halleri Sayfa 178, 179, 180, 181, 182, 183 Üniteyi Bitirirken Soruları ve Cevapları

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Kimya Ders Kitabı Sayfa 178 Cevabı

Aşağıdaki metinde boş bırakılan yerleri uygun sözcüklerle doldurunuz.

Metinle ilgili verilen soruları yanıtlayınız.

A ve B boşluğuna(a) SICAKLIK ve (b) BASINCA ifadeleri gelmelidir. Maddenin fiziksel hali bu iki koşula göre değişiklik gösterir.
C boşluğuna ise(c) BUZUN ifadesi gelmelidir. Çünkü su katı hale geçtiğinde hacmi arttığından yoğunluğu azalır. Bu durum(d) YALITIM görevi sağlar.
Sıvı haldeki suvücut (e) ISISININ dengelenmesinde de görevlidir.
Su aynı zamanda bitkilerin büyüyüp gelişmesi için zorunlu olanmaddelerden de biridir. Nehir göl ve denizlerdeki suyun (f) BUHARLAŞARAK tekrar yoğuşması yani hâl değiştirerek yeryüzü ve atmosfer arasındaki çevrimine (g) SU DÖNGÜSÜ denir.
Gazın basınç altında sıvılaştırılması ile elde edilen (h) LPG ve (ı) LNG farklı kullanım alanlarına sahiptir.
Gazların (i) sıkışma özelliği vardır.
(j) HAVADAN azot ve oksijen elde edilir.
(k) AYRIMSAL DAMITMA kaynama noktaları farkına dayanarak yapılan ayırma işlemidir.

1. Suyun hâl değişiminin canlı ve çevre için önemi nedir? Açıklayınız.

Su eğer tek bir halde kalsaydı bu döngü tamamen dururdu. Mesela sıvı halinde kalsaydı buharlaşma olmayacağı için hiç yağmur yağmazdı ve dünya bir felaket yaşardı.

Ya da sadece atmosferde gaz halinde bulunsa bu sefer dünyayı bir battaniye gibi sarar, içerideki ısıyı korurken gelen güneş ışınlarını geri yansıtarak yine tüm dengeyi bozardı. Hayatın devamlılığı için ekosistemin olduğu şekilde, dengeli bir biçimde devam etmesi oldukça önemlidir.

2. Su döngüsü ne demektir? Açıklayınız.

Su, canlılar için temel ihtiyaçlardan biridir.Su olmazsa hayat olmaz.Su döngüsü olmasaydı Dünyadaki su miktarı git gide azalacaktı. Dünya’daki başlıca su kaynakları okyanuslar, denizler , göller, barajlar , yer altı ve yer üstü suları oluşturur.Hal değişimi ile su döngüsü meydana gelmektedir.Nehir ve göllerin Güneşten gelen sıcaklık ile ısıtılarak buharlaşır.Nemli hava etrafımızdaki havadan daha az yoğun olduğu için yükselir.Atmosferde yoğun su bulutları olması için daha fazla yükselir. Çökeltme ise suyun soğumasıyla veya büyük damlacıklar oluştuğunda gerçekleşmektedir.Sıcaklığa bağlı olarak yağmur veya kar olarak yere düşer.Bazı sular yer altına sızarken bazı sular ise yüzeyde kalır.Sonuçta ise sular akarsulara ve göllere tekrar döner.Bu döngü tekrar tekrar gerçekleşmesi ile su döngüsü meydana gelir.

3. Endüstride hâl değişiminin kullanıldığı alanlar nelerdir? Örnekle açıklayınız.

4. LPG ve LNG’nin kullanım alanları nelerdir? Örnekle açıklayınız.

LPG ; tüp, dökme ve otogaz olarak birçok alanda farklı amaçlar için kullanılmaktadır.

– Konutlarda, Ticarethanelerde,
– Turizm Sektöründe,
– Küçük Sanayi İşletmelerinde,
– Gıda Sektöründe,
– Binek Araçlarda,
– Teknelerde ve Karavanlarda;
– Kimya ve Parfüm olarak kullanılabilmektedir.

LNG ise yüksek yanma verimi, temiz ve ekolojik yakıt özelliği, ekonomikliği ve güvenli/pratik kullanımı ile alternatif bir yakıt türüdür.

– Elektrik üretimi
– Kızgın yağ eldesi
– Sıcak hava eldesi
– Metal işleme (döküm, ergitme, ısıl işlem vs.)
– Sıcak su ve kızgın su eldesi
– Buhar eldesi
– Pişirme ve kurutma fırınları
– Seramik ve cam sanayigibi alanlarda kullanılmaktadır.

5. Havadan oksijen ve azot eldesinde bileşenlerin hangi özelliğinin farklı olmasından yararlanılır?

6. Görsellerini gördüğünüz sırasıyla spreyli ilaç, oto boyama, böcek ilâcı püskürtme gibi alanlarda gazların hangi özelliklerinden faydalanılır? Siz de günlük hayatta gazların bu özelliklerinin kullanıldığı alanlara başka örnekler veriniz.

Gazların belirli bir hacimleri yoktur ve gaz molekülleri sıkıştırılabilir. Gaz moleküllerinin sıkıştırılma özelliğinden ve yüksek basınç altında sıvılaşma özelliklerinden faydalanarak ilaç, boya, kozmetik…vb. alanlarda kullanılan çeşitli ürünler geliştirilmiştir.
Yukarıda verilen tüm ürünler spreyli ilaç, oto boyama, böcek ilacının tamamı gazların sıkıştırılabilme özelliği sayesinde kullanılabilir olmuştur.

7. Aşağıdaki olayların nedenlerini açıklayınız.

• Balon helyum gazıyla doldurulduğunda yükselir.

Helyum, doğada gaz halinde bulunur. Bir soygaz olan helyum, havadan daha hafiftir. Bu nedenle, bir balonun içine doldurulduğunda yükselme eğilimi gösterecektir. Yanıcı bir gaz olmayan helyum, genellikle kaynak alanlarında koruyucu gaz olarak, balonlarda, roketlerin itici gaz sistemlerinde, MR cihazlarında kullanılır.

Oldukça değerli olan bu gaz, doğal gazdan elde edilir. Dünya üzerinde sadece belirli bölgelerde bu gazın üretimi yapılmaktadır. Bu sebepleuluslararası işletme ve ticareti yapılan tek endüstriyel gazdır.

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Kimya Ders Kitabı Sayfa 179 Cevabı

8. Aşağıdaki maddelerin hangisi ya da hangilerinde hâl değişiminden yararlanılmıştır?
I. su döngüsü,
II. spreyler,
III. LPG
A) Yalnız II B)Yalnız III C) I ve II D)II ve III E) I, II ve III

9. Aşağıdaki olaylardan hangisi hâl değişimi değildir?
A) Alkolün buharlaşması
B) Havanın yoğuşması
C) Suyun donması
D) Buzun kırılması
E) Naftalinin süblimleşmesi

Aşağıdaki tabloda bazı tanecikler verilmiştir. Bu taneciklerle ilgili 11. 12. 13. ve 14. soruları cevaplayınız.

11. Metalik katıdır? Metalik katıların özelliklerini açıklayınız.

12. Moleküler katıdır? Moleküler katıların özelliklerini açıklayınız.

13. Kovalent katıdır? Kovalent katıların özelliklerini açıklayınız.

14. İyonik katıdır? İyonik katıların özelliklerini açıklayınız.

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Kimya Ders Kitabı Sayfa 180 Cevabı

15. Berra tabloda verilen doğru/yanlış türündeki ifadeleri aşağıdaki gibi işaretlemiştir.

Buna göre Berra hangi bilgileri doğru işaretlemiştir?
A) I, III, IV B) II, III, V C) III, IV, V D) I, II, IV E) I, III, V

16. İyonik katılar ile ilgili;
I. Elektriği iletmez.
II. İyonları bir arada tutan güçlü etkileşimlerden dolayı çok yüksek erime noktasına sahiptir.
III. Eritildiklerinde ya da suda çözündüklerinde iyonlar serbestçe hareket ettiği için elektriği iletir.
hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III

17. Belirli geometrik şekli olan sert ve sıkıştırılamayan katılara kristal katılar denir. Aşağıda verilenlerden hangisi kristal katı değildir?
A) Cam B)Sodyum C) Kuru buz D) Şeker E) Naftalin

18. Sıvıların viskozitelerini büyükten küçüğe sıralayınız.

19. Viskoziteyi etkileyen faktörler nelerdir? Yazınız.

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Kimya Ders Kitabı Sayfa 181 Cevabı

20. Viskoziteyle ilgili olarak;
I. Sıvıların akmaya karşı gösterdiği dirençtir.
II. Bütün sıvıların aynı sıcaklıkta viskoziteleri aynıdır.
III. Sıcaklığın artırılması viskoziteyi azaltır. hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B)Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III

21. Aşağıda verilen örneklerden hangisi viskozitenin sıcaklık etkisiyle ilgili değildir?
A) Yollara asfalt dökülürken ziftin yayılması
B) Salçanın sıcakken kavanozlara doldurulması
C) Sıcak sprey uygulamaları ile boyama
D) Motorda ısınan yağın daha akıcı olması
E) Etin pişirilmeden önce sosa bulanması

22. …… Moleküller arası kuvvetleri büyük olan sıvıların viskozitesi yüksektir. …… Molekül kütlesi viskoziteyi etkilemez. …… Buzdolabından çıkarılan reçel, bal, gibi yiyeceklerin viskoziteleri düşüktür. …… Balın viskozitesi sudan küçüktür. Yukarıdaki bilgileri doğru (D) veya yanlış (Y) olarak dolduran bir öğrenci tüm soruları doğru olarak cevapladığında aşağıdaki seçeneklerden hangisine ulaşır?

23. Aşağıda birbiri ile bağlantılı Doğru/Yanlış ifadeler içeren Tanılayıcı Dallanmış Ağaç tekniğinde bir soru verilmiştir. İlk ifadeden başlayarak her doğru ya da yanlış cevabınıza göre çıkışlardan sadece birini işaretleyiniz.

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Kimya Ders Kitabı Sayfa 182 Cevabı

24. Aşağıdaki tabloda buharlaşma ve kaynama arasındaki bazı farklar verilmiştir. Tablodaki boş bırakılan yerleri doldurunuz.

25. Buharlaşma ile ilgili hangisi yanlıştır?
A) Sıcaklık arttıkça buharlaşma hızı artar.
B) Tanecikler arasındaki çekim kuvvetleri artıkça buharlaşma hızı düşer.
C) Yüzey alanı arttıkça buharlaşma hızı artar.
D) Buharlaşma gerçekleşmeden de su döngüsü gerçekleşir.
E) Havadaki nem arttıkça buharlaşma hızı azalır.

26. Aşağıda verilen maddelerden hangisinin aynı koşullardaki buharlaşma hızı en fazladır?
A) Etil alkol B) Su C) Antifriz D) Tuzlu su E) Demir

27. Yukarıda deney tüplerinde aynı koşullarda aynı sıvılar bulunmaktadır. Bu sıvıların buharlaşma hızlarını karşılaştırınız.
A) I > II > III > IV > V
B) I < II < III < IV < V
C) I = II = III = IV = V
D) I > II > III = IV = V
E) I = II = III > IV > V

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Kimya Ders Kitabı Sayfa 183 Cevabı

28. Isıtma devam ettikçe sıvı miktarı ve buharlaşan molekül sayısındaki değişimi ve nedenini açıklayınız.

29. Bir süre sonra manometredeki cıva seviyelerinin ve sıvı miktarının değişmediği görülür. Bunun nedenini açıklayınız.

30. Buharlaşma hızının yoğuşma hızına eşit olduğu denge durumunda sıvının yaptığı buhar basıncına denge buhar basıncı denir. Denge buhar basıncını etkileyen faktörleri yazınız.

31. Aşağıda gazlarla ilgili verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Gaz halde tanecikler birbirinden bağımsız hareket eder.
B) Gazlar bulundukları kabı doldururlar.
C) Gazların belirli hacim ve şekilleri yoktur.
D) Gaz tanecikleri arasındaki boşluk yoktur.
E) Gazlar maddenin en düzensiz halidir.

32. Aşağıda gazlarla ilgili verilen yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Gaz basıncı birim hacimdeki tanecik sayısı, hızı ve çarpışma sayısıyla orantılı değildir.
B) Gazlarda en çok kullanılan hacim birimi litre (L)’dir.
C) Basınç birimlerinden en çok kullanılanlar atmosfer (atm) ve mmHg ‘dır.
D) Gazlar için kinetik enerji mutlak sıcaklıkla yani Kelvin (K) cinsi sıcaklıkla doğru orantılıdır.
E) Gaz miktarı mol sayısı (n) ile belirlenir.

33. Kaynama noktası yaklaşık 78 oC ve donma noktası yaklaşık -114 oC olan etil alkolün soğuma hâl değişim grafiğini çizerek soruları cevaplayınız.
a) Çizdiğiniz grafikten yararlanarak etil alkolün erime – donma, kaynama – yoğuşma noktalarını belirtiniz.
b) Etil alkol hangi bölgelerde homojen, hangi bölgelerde heterojendir?
c) Sıcaklığın sabit kaldığı ve değiştiği bölgeler hangileridir?
d) Etil alkolün hâl değiştirdiği bölgeler hangileridir?

34. Kapalı bir kaptaki gazın sıcaklığı 300 K’den 500 K’e çıkarıldığında aşağıdaki niceliklerden,
I. Kinetik enerji
II. Basınç
III. Madde miktarı
hangisi ya da hangileri artar?
A) Yalnız I B )Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III