9. Sınıf Meb Yayınları Biyoloji 3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Sayfa 213, 214, 215, 216, 217 Soruları ve Cevaplarını yazımızın devamından okuyabilirsiniz.
3. ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI
1. ve 2. soruları metni okuyarak grafiğe göre cevaplandırınız.
“Lepistes balığı (P. reticulata – P. redikulata) yavrularına uygulanan farklı su sıcaklıklarının, cinsiyet oranını değiştirdiği tespit edilmiştir. Yapılan bilimsel çalışmalarda kontrol grubu canlıları 26 ℃, deney grupları ise farklı sıcaklık değerlerinde yetiştirilmiştir.” (Yapılan bilimsel çalışmanın sonucundaki oranlar grafikte gösterilmiştir.)
İki yıl boyunca akvaryum suyu sıcaklığının 33-35 ℃ aralığında olması popülasyonun cinsiyet dağılımını nasıl etkiler?
Cevap: Verilen sıcaklık aralığında iki yıl boyunca sadece erkek bireyler oluşur ve popülasyonda cinsiyet dengesi bozulur.
2. Bu türün doğal bir popülasyonunun, küresel ısınma sürecine girmeden önce 29-30 °C aralığında yaşadığı kabul edilmiştir. Buna göre küresel ısınma sürecinde her 100 yılda ortalama sıcaklık değerlerinin 1 C arttığı kabul edilirse popülasyonun 300 yıl sonraki cinsiyet dağılımının nasıl olacağını yorumlayınız.
Cevap: Türün yaşadığı ortamdaki tahmin edilen ortalama sıcaklık değişimleri
1. yüzyıl sonunda 30-31 ℃
2. yüzyıl sonunda 31-32 ℃
3. yüzyıl sonunda 32-33 ℃
olabilir. Başlangıçtaki birey oranı %38 dişi, %62 erkek birey ise, 3. yüzyıl sonunda sadece erkek bireyler oluşur. Bu durumda türün nesli devam edemez.
3. Hangi canlılar II. dereceden tüketicidir?
Cevap: Tavuk, insan, yılan, kurt
4. Hangi canlılar hem etçil hem otçuldur?
Cevap: Tavuk, insan
5. Besin ağındaki canlılardan uygun olanlarını kullanarak besin piramidi oluşturunuz.
Cevap: Bitkiler –> Çekirge –> Tavuk –> İnsan
6. Biyolojik birikimden en çok hangi canlılar etkilenir?
Cevap: İnsan, kurt
7. Asit yağmurları P. melanogaster popülasyo- nunu nasıl etkiler?
Cevap: Asit yağmurları arttıkça, P. melanogaster türünde erkek bireylerin oranı artar ve popülasyonun cinsiyet dengesi bozulur. Bu da tür içi rekabeti artırır ve tür diğer çevresel etkenlere karşı da daha hassas olur.
8. Başlangıçta popülasyonda 50 dişi ve 50 erkek birey olduğunu varsayarak yıllara göre cinsiyet dağılımını gösteren sütun grafiğini çiziniz.
9.1. ve 2. yıllarda suyun pH değeri 7,3 – 7,7 aralığında olsaydı popülasyonun cinsiyet dağılımı bu durumdan nasıl etkilenirdi?
(Başlangıç birey sayısı 50 erkek, 50 dişi olarak alınacaktır.)
Cevap: Başlangıçtaki birey sayıları 8. sorudaki gibi kabul edilirse;
1. yıl sonunda 90-100 dişi, 50-60 erkek
2. yıl sonunda 162-200 dişi, 50-72 erkek
bireyler oluşur ve popülasyonun cinsiyet dengesi bozulur. Bu da tür içi rekabeti artırır ve tür diğer çevresel etkenlere karşı da daha hassas olur
10-12. soruları metne göre cevaplayınız.
“Ozon tabakası güneşten gelen zararlı UV ışınlarının yeryüzüne ulaşmasını önleyerek canlıları zararlı etkilerden korur. Soğutmada kullanılan CFC’ ler atmosferdeki ozon gazının azalmasına yol açarak ozon tabakasının incelmesine neden olur. İncelmeye bağlı olarak bu tabakada delikler meydana gelir. Ozon deliklerinin bulunduğu alanlarda UV’nin etkisinin arttığı ve mutasyona yol açabileceği bilim insanları tarafından gözlenmiştir.”
10. Atmosferdeki ozon düzeyi ile yeryüzüne ulaşan UV ışınlarının yoğunluğundaki değişimi grafik üzerinde gösteriniz.
11. Ozon deliklerinin oluştuğu alanlarda kanser vakalarının artacağı bilim insanları tarafından öngörülmektedir. Bu durumu nasıl açıklarsınız?
Cevap: Bu alanlarda uv ışınlarının yoğunluğu fazla olduğu için insanlar bu durumdan etkilenir. Özellikle cilt kanserleri artabilir.
12. Atmosferdeki ozon düzeyinin azalmasının ekosisteme etkileri neler olabilir? Örnek vererek açıklayınız.
Cevap: Zararlı ışınların yeryüzüne ulaşmaları nedeniyle olumsuz etkiler ortaya çıkar. Zararlı ışınların yeryüzüne ulaşmasının olumsuz etkilerine küresel ısınma, küresel iklim değişikliği, mutasyonlara yol açma, hassas ekosistemlerde ekolojik dengenin bozulması örnek olarak verilebilir.
Aşağıdaki görseli inceleyiniz. 13-17. soruları görsele göre cevaplayınız.
13. Prokaryot canlıların görev aldığı basamaklar hangileridir?
Cevap: A, B, C, D, E, F
14. Ökaryot canlıların görev aldığı basamaklar hangileridir?
Cevap: A, D, E
15. Ayrıştırıcı canlılar görseldeki basamaklardan hangilerini gerçekleştirebilir?
Cevap: A, D, E
16. Hangi basamaklarda denitrifikasyon olayı gerçekleşir?
Cevap: F
17. Hangi basamaklarda nitrifikasyon olayı ger çekleşir?
Cevap: B, C
18. Doğal kaynakların ekosistem dengelerine uygun şekilde kullanılarak çeşitlilik ve üretkenliklerinin sürekliliğinin sağlanmasına sürdürülebilirlik denir.
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru değildir?
A) Ekosistemlerin sürdürülebilirliği için yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı zorunludur.
B) Nüfusun hızla artması sürdürülebilirliği olumlu etkiler.
C) İnsan tarafından habitatların yok edilmesi ekosistemde doğal yaşam alanlarının sürdürülebilirliği için tehlikeler yaratır.
D) Tarımsal faaliyetlerde gübrelerin kontrollü kullanılması biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliğine bir tehdit oluşturmaz.
E) Erozyon, doğal tarım alanlarının ve toprak verimliliğinin yok olmasına yol açarak tarımsal sürdürülebilirlikte bozulmalara neden olur.
Cevap: B
19. Besin piramidinde üreticilerin biyokütle- sinin diğer trofik düzeydeki canlılara göre genellikle yüksek olmasının nedeni aşağı- dakilerden hangisi olabilir?
A) Ürettikleri enerji miktarının çoğunu diğer basamaklara aktarmaları
B) Üreticilerin birey sayısının tüketicilere göre fazla olması
C) Biyolojik faaliyetleri için kendi ürettikleri organik maddeyi kullanmaları
D) Biyolojik birikimin en yüksek olduğu trofik düzeyde olmaları
E) Besin piramidinde yer alan diğer canlıların besin ihtiyacını karşılamaları
Cevap: C
20. Aşağıdaki
I. Karbon döngüsü
II. Azot döngüsü
III. Su döngüsü
IV. Oksijen döngüsü
madde döngülerinden hangileri ekosistemin canlı faktörleri olmadan da gerçekleşebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve
Cevap: C
21. Azot döngüsünde gerçekleşen
I. Nitrifikasyon
II. Denitrifikasyon
III. Çürüme
olaylarından hangileri topraktaki azot miktarını artırır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: D
22. I. a canlısının sayısı artarsa t ve p canlılarının sayısı azalır.
II. t canlısının sayısı artarsa a canlısının sayısı azalır, p canlısının sayısı artar.
III. p canlısının sayısı artarsa a ve t canlılarının sayısı artar.
verilerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
Cevap: C
23. Tarım ilaçlarının kullanılması
I. Hava kirliliği
II. Su kirliliği
III. Biyolojik birikim
durumlarından hangilerine yol açar?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
Cevap: E
Grafikteki verilere göre
I. Koruma altına alınan alan sayısı giderek artmıştır.
II. Koruma altına alınan alan yüzölçümü 2016 yılında en fazla değere ulaşmıştır.
III. Koruma altına alınan alanların artması duyarlılığın bir göstergesidir.
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
Cevap: E
I. Anadolu parsı
II. Anadolu yaban koyunu
III. Yılanboyun kuşu
IV. Asya fili
canlılardan hangilerinin Türkiye’de soyu tükenmiştir?
A) Yalnız I B) I ve II C) II, III ve IV D) II ve III E) I, III ve IV
Cevap: E