9. Sınıf Tutku Yayıncılık Fizik Ders Kitabı 5. Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Soruları Sayfa 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247 Cevaplarını yazımızın devamından okuyabilirsiniz.
5. ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME SORULARI
A. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1) İç enerji, ısı ve sıcaklık kavramları arasında nasıl bir ilişki vardır?
Sıcaklık ve ısı aynı şey değildir. Isı, maddenin toplam iç enerjisidir. Bir maddedeki parçacıkların toplam kinetik enerjisine o maddenin iç enerjisi veyahut ısısı denir. Bir maddenin iç enerjisi, o maddenin kütlesine olduğu kadar sıcaklığına da bağlıdır. Şimdi bir yüzme havuzu ve bir bardak su ele alalım. Her birindeki suyun sıcaklık derecesi aynı olsun. Hangisi daha çok ısı enerjisine sahiptir? Yüzme havuzundaki suyun kütlesi daha fazladır. Kütlesi daha büyük havuzda daha çok sayıda su parçacıkları vardır. Çok sayıda parçacık ise daha çok toplam kinetik enerjiye sahiptir.
2) Çok düşük ve çok yüksek sıcaklıkları ölçmek için ne tür termometreler kullanmak gerekir?
Çok yüksek sıcaklıkları ölçmek için metal termometreler kullanılır. Çok düşük sıcaklıkları ölçmek için gazlı termometreler kullanılır
3) Saf bir katının sıcaklık-ısı değişimi grafikteki gibidir. Katının öz ısısı 1 J/g°C, erime ısısı 70 J/g olduğu bilinmektedir. Bu bilgilerle katının erime sıcaklığı (T) bulunabilir mi?
Cevap: Bulunur.
4. Grafik 10 g arı X katısının dakikada 100 kalori veren bir ısıtıcı ile ısıtılmasına ilişkin sıcaklık-za- man değişimini göstermektedir. Buna göre bu maddenin katı hâldeki öz ısısı, sıvı hâldeki öz ısısı, erime ısısı ve buharlaşma ısısı niceliklerinden hangileri bulunabilir?
Cevap: Hepsi bulunur.
5) Aşağıdaki soruları verilen tabloyu kullanarak yanıtlayınız.
a) Bu maddelerden hangileri 0 °C’ta katı hâldedir?
Cevap: a) Lve R
b) Bu maddelerden hangileri 25 °C’ta sıvı hâldedir?
Cevap: b) X ve Y,
c) Bu maddelerden hangileri 100 °C’ta gaz ya da buhar hâlindedir
6) Şekilde grafik m gram su ile 3m gram yağın karıştırılmasına ilişkin sıcaklığın zamanla değişimini göstermektedir. Grafikteki değerlere göre sıvıların öz ısı değerlerinin büyüklüklerini karşılaştırınız.
Cevap: Csu = 2cyağ
7) Bir miktar su içine sıcaklığı sudan yüksek olan bir metal parçası atılıp bir süre bekleniyor. Su ve metalin son sıcaklıkları, ısı alışverişleri hakkında ne söyleyebilirsiniz?
Cevap: Metal ısı verir, su ısı alır. Son sıcaklıkları eşit olur.
8) Gerçek sıcaklık ve hissedilen sıcaklık ne demektir? Açıklayınız. Hissedilen sıcaklık hangi faktörlerden etkilenir?
Gerçek sıcaklık: Belli bir yükseklikle dış ortam şartlarından arındırılmış ortamda ölçülen sıcaklığa gerçek sıcaklık denir.
Hissedilen sıcaklık: Gerçek sıcaklık, nem, güneş ve rüzgar hızından yararlanılarak ölçülen sıcaklıktır.
9) Sera etkisi ve küresel ısınma ne demektir? Küresel ısınmanın nedenleri nelerdir?
10.Şekildeki AB metal çubuğu X ve Y metallerinden oluşmuştur. X ve Y metallerinin uzunlukları ve kütleleri eşittir. Uzama katsayıları mX > mY dir. Destek üzerinde dengede olan bu sistem
a) Daha sıcak bir yere
b) Daha soğuk bir yere
götürüldüğünde denge bozulur mu? Açıklayınız.
11) Suyun genleşmesinde görülen düzensizliğin ne tür yararları vardır? Açıklayınız.
- Suyun genleşmesi diğer maddelerin genleşmesi gibi olsaydı sıcaklık 0 derece ve altına indiğinde tüm deniz ve göllerin tamamen donmaları gerekirdi. Buz kalıbı haline gelen sularda yaşamın tamamen sonu gelirdi
- Donan su buz haline gelir ve buz sudan hafif olduğundan batmaz. Bu nedenle suyun genleşmesi sırasında görülen anormal durum dünyadaki ani ısı değişimlerini de engeller. Çünkü suya batmayan buz tabakası alt tarafındaki suyun sıcaklığının sabit kalmasını sağlar
- Suyun genleşmesi buzun suya batacak kadar ağır olmasına yol açsaydı dünyada bulunan tüm suların bir seferde donmasına neden olurdu. Suyun genleşmesi bu bakımdan dünyada buzul devrinin tekrar yaşanmasına neden olurdu
- Suyun genleşmesinde görülen özellik suyun termal iletkenlik derecesi ile de ilgilidir. Suyun iletkenliği bilinen diğer tüm sıvılardan 4 kat daha fazladır
- Suyun genleşmesi sırasında görülen anormallik suyun üstten başlayarak donmasına yol açar. Bu farklılık sularda yaşayan canlıların sıcaklık değişimlerinden etkilenmeden belirli derinliklerden itibaren yaşamalarını sağlar
- Suyun genleşmesi için verilmesi gereken termal ısı diğer sıvıların çoğundan yüksektir
- Suyun üstten donma özelliği denizlerin ve göllerin üst tabakalarının buzla kaplı olmasına rağmen buz tabakasından sonra suyun sıvı olarak kalmasını sağlar. Bu özellik suyun genleşmesi özelliğine bağlı olarak gerçekleşir
12) Kalorifer peteklerinin geniş olmasının arabalarda radyatör düzeneği veya buzdolabı gibi cihazların peteklerinin geniş ve oluklu kanallar biçiminde tasarlanmasının nedeni ne olabilir? Açıklayınız.
B. Aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan yerleri kutu içerisindeki kelimelerden uygun olanı ile tamamlayınız
1- kinetik 2- ısı 3- fahrenheit 4- sıvılı 5- joule 6- öz ısı 7- erime 8- büyük 9- konveksiyon 10- ısı yalıtımı 11- genleşme 12- doğal sera gazları
C. Aşağıda verilen ifadelerde yargılar doğru ise yay ayraç içine “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
1- Y 2- D 7- D 3- D 4- D 5- D 6- D 8- Y 9- Y 10- D 11- D
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.
1- D 7- C 13- E
2- C 8- C 14- E
3- C 9- C 15- D
4- B 10- B
5- B 11- B
6- A 12- C